Lâu nay, việc xử lý ô nhiễm tại các bãi rác là vấn đề nan giải với các tỉnh, thành miền Tây. Nhiều địa phương chưa có dây chuyền xử lý, một số nhà máy xây xong lại “đắp chiếu” thời gian dài.
Nhóm phóng viên
Chủ nhật, 06/08/2023 – 08:18
“Để xử lý rác, chúng tôi chỉ có thể chôn lấp, phun vi sinh tránh mùi hôi. Nếu tính toán chi phí tốn khoảng 5 triệu đồng/ngày. Tuy nhiên, việc xử lý như thế này không thể giải quyết hết lượng rác đổ về mỗi ngày. Về lâu dài nếu không có nhà máy xử lý, bãi rác cũng sẽ quá tải, ô nhiễm khó tránh khỏi”, ông Nguyễn Văn Sao, Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ đô thị tỉnh Bạc Liêu, chia sẻ.
Hơn 25 năm kể từ khi tái lập tỉnh Bạc Liêu (tỉnh Minh Hải tách ra thành 2 tỉnh Bạc Liêu và Cà Mau), địa phương này chưa có nhà máy xử lý rác, trong khi bãi rác lớn ở huyện Vĩnh Lợi và 2 điểm tập kết ở huyện Đông Hải và huyện Phước Long đã rơi vào tình trạng quá tải.
Xử lý rác của Bạc Liêu chủ yếu bằng biện pháp chôn lấp, gây ảnh hưởng lớn đến môi trường và đời sống sinh hoạt của người dân. Thực trạng này vô số lần làm “nóng” các kỳ họp của Hội đồng nhân dân tỉnh.
25 năm chưa có nhà máy xử lý rác
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bạc Liêu, địa phương đã nhiều lần kêu gọi xây dựng nhà máy xử lý rác, có một số nhà đầu tư quan tâm nhưng sau đó lại rút.
Mới đây nhất, tháng 5/2019, tỉnh này phối hợp với Công ty TNHH Sa Mạc Xanh tổ chức khởi công xây dựng nhà máy xử lý rác tập trung đặt tại khu bãi rác Tân Tạo ở huyện Vĩnh Lợi. Dự án này có công suất 150 tấn/ngày, với tổng số vốn đầu tư hơn 100 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành trong 12 tháng.
Đến nay đã 4 năm, chẳng thấy nhà máy xử lý rác ở đâu và nhà đầu tư cũng dừng dự án. Nguyên nhân được lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bạc Liêu đưa ra, do liên quan đến tài chính.
Ông Lữ Thanh Tùng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bạc Liêu, cho biết việc kêu gọi đầu tư xây dựng nhà máy không vướng cơ chế, chính sách, thế nhưng khó khăn nhất của xử lý rác đó là công nghệ.
“Cho đến nay, công nghệ liên quan xử lý rác chưa được cấp trên hướng dẫn quy chuẩn cụ thể. Hầu như thời gian qua mỗi tỉnh đều tự bơi, xử lý rác theo điều kiện của mỗi địa phương. Chính vì thế không ít nhà đầu tư không đáp ứng được khâu này”, ông Tùng cho hay.
Trước thực trạng các bãi rác gây ô nhiễm, không chỉ Bạc Liêu mà nhiều tỉnh, thành ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long cũng đã tích cực kêu gọi đầu tư vào lĩnh vực xử lý.
Năm 2020, vì thiếu khả năng xử lý, tỉnh Trà Vinh đã lên tiếng “cầu cứu” Cần Thơ, Hậu Giang, Vĩnh Long hỗ trợ tuyến đường vận chuyển 30.000 tấn rác thải để xử lý theo hình thức đốt. Thế nhưng, UBND TP Cần Thơ đã phản hồi bằng công văn… từ chối.
Thực tế, toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long hiện có khoảng 10 nhà máy xử lý chất thải rắn đang hoạt động. Thế nhưng, chỉ 2 khu mang tính chất liên tỉnh là ở Tân Thành (Long An) và Thới Lai (TP Cần Thơ), còn lại đều sở hữu công suất rất nhỏ.
Đặc biệt, hầu hết các địa phương vẫn áp dụng công nghệ chôn lấp tập trung tại chỗ. Trong bản quy hoạch Đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021-2030, số liệu báo cáo cho thấy, chỉ có 19/124 bãi chôn lấp đảm bảo hợp vệ sinh. Điều này đồng nghĩa toàn vùng đang tồn tại trên 100 bãi rác không hợp vệ sinh, gây rủi ro cao về ô nhiễm.
Và một nghịch lý nữa xảy ra, có địa phương sở hữu nhà máy xử lý rác với mức đầu tư hàng chục tỷ đồng, theo tiêu chuẩn quốc tế, thế nhưng nhiều năm nay đã “đắp chiếu” vô thời hạn.
